Inleiding
De geboorte van een kindje is altijd erg spannend. Zeker bij een eerste bevalling bewandel je ongekend terrein. Eventueel kreeg je op voorhand nieuws over mogelijke complicaties of gaf men je het vooruitzicht op een vlotte bevalling. In beide gevallen is je informeren altijd de beste basis om er in vol vertrouwen aan te beginnen. Als je weet waar je je aan mag verwachten, sta je sterker in je schoenen. Een bevalling kan heel empowerend zijn als je als vrouw het gevoel hebt zelf (in de mate van het mogelijke en gezien de omstandigheden) de controle over het proces niet te verliezen. Op die manier kan je bevallen en hoef je niet ‘verlost’ worden.
De voorbereiding: een verwittigd vrouw is er twee waard
Tijdens de zwangerschap kom je heel wat vragen tegen. Je gaat zowel op zoek naar informatie als naar emotionele ondersteuning. Moeder worden is een heel leerproces en de negen maanden zwangerschap kunnen je helpen om je hier op voor te bereiden. Het is perfect normaal dat je door een emotionele rollercoaster gaat. Niet alleen hormonen spelen op, maar ook levensvragen zoals: zal ik wel een goede moeder kunnen zijn voor mijn kind?
Op zoek naar informatie?
De makkelijkste manier om je te informeren, is om al je vragen over zwangerschap en bevalling te stellen aan een vroedvrouw of een gynaecoloog. Een goed boek lezen of een infoavond volgen, kunnen je ook nieuwe inzichten bezorgen. MamAditi kan ‘veilig bevallen’ warm aanbevelen. Dit boek geeft een zeer duidelijk beeld over bevallen, de mogelijke complicaties en ingrepen. Eens je dit achter de kiezen hebt, kan je op zoek gaan naar meer specifieke literatuur over het opvangen van weeën enzovoort.
Emotionele ondersteuning
Heb je naast praktische vragen ook behoefte om over je gevoelens en zorgen te praten, dan is de opvolging van je zwangerschap door een (zelfstandige) vroedvrouw ideaal. Zij volgt je kort op de voet, informeert je en biedt je steeds een luisterend oor. De contacten met haar zijn vaak persoonlijker, afspraken duren langer dan 15 minuutjes. Deze opvolging is een meerwaarde voor elke zwangerschap. Moeders die door een vroedvrouw begeleid werden, geven allen aan dat ze bewuster konden omgaan met de zwangerschap.
Er zijn helaas ook situaties waarbij de zwangerschap moeilijk verloopt of er veel zorgen zijn om de gezondheid van de baby. Ook dan kan je terecht bij een zelfstandige vroedvrouw. Je zorgen delen en vragen stellen kunnen in zo’n situaties een echte houvast zijn. Wanneer er tijdens je zwangerschap iets ingrijpend gebeurt in je omgeving (bijvoorbeeld een sterfgeval), of wanneer je heftige emoties ervaart (bijvoorbeeld oude onverwerkte pijn die naar boven komt door het zwanger zijn), kan je terecht bij mensen die zich gespecialiseerd hebben in zwangerschapsbegeleiding, specifiek voor dat soort situaties en emoties. Vaak is zo iemand therapeut, vroedvrouw, haptonoom,… of een doula, die je ook tijdens de geboorte kan bijstaan.
Welke rol kan MamAditi spelen in de aanloop van je bevalling?
Je kan terecht in verschillende moedergroepen en op het forum waar je ervaringen kan uitwisselen en tal van geboorteverhalen kan lezen. Verzuchtingen, kleine twijfels maar ook vreugde en verdriet vinden daar een plaats. Voor extra gevoelige topics is er een speciaal verborgen hoekje beschikbaar waar enkel doorgewinterde forumleden toegang toe hebben.
De geboorte!
Waar wil je bevallen?
De meeste Vlaamse vrouwen bevallen in het ziekenhuis. Een klein deel bevalt ook thuis. Waar je bevalt is een persoonlijke keuze. Waar je je het beste voelt, vordert ook de ontsluiting navenant. Maar het is niet zo zwart-wit als thuis versus ziekenhuis. Er zijn veel meer mogelijkheden.
- Thuisbevalling: Een vroedvrouw staat je bij tijdens de arbeid. Als de bevalling nadert komt er in de regel een tweede vroedvrouw of arts ter assistentie. Na de geboorte worden de standaard onderzoeken (van jezelf en de baby) door de aanwezige hulpverleners gedaan. De eerste vijf dagen komt er een vroedvrouw langs, zij doet ook de hielprik. Ook daarna kan je nog enkele keren beroep doen op een huisbezoek.
- Arbeid thuis, bevalling in het ziekenhuis: Je er voor kiezen om het grootste deel van de arbeid thuis te doen (onder begeleiding van een vroedvrouw) en de bevalling zelf in het ziekenhuis (meestal neemt de gynaecoloog het over, maar er zijn ook ziekenhuizen waar je eigen vroedvrouw de bevalling mag begeleiden). Het is immers vaak zo dat je thuis het makkelijkst ontsluiting krijgt omdat je in je vertrouwde omgeving bent. Het is niet ongewoon dat een prille bevalling weer stilvalt bij aankomst in het ziekenhuis. De adrenaline die vrijkomt door de stress van de verplaatsing naar het ziekenhuis werkt het bevallingshormoon oxytocine tegen. Het voordeel van langer thuis blijven is dat je bevalling al verder gevorderd is en de kans miniem is dat je weer naar huis wordt gestuurd. Af en toe bevalt een vrouw in dit scenario alsnog thuis.
- Bevalling in een geboortehuis: Wil je het gevoel hebben om in een huiselijke omgeving te bevallen, maar zoek je een gulden middenweg tussen thuis en ziekenhuis? Dan is een bevalling in een geboortehuis, onder begeleiding van de vroedvrouw, misschien iets voor jou.
- Ambulante bevalling: Je bevalt in het ziekenhuis maar gaat binnen de 24 uur terug naar huis, waar je verder opgevolgd wordt door een zelfstandige vroedvrouw.
- Poliklinisch bevallen: Je blijft na je bevalling nog 24 à 48 uur in het ziekenhuis waarna je thuis verder opgevolgd wordt door een zelfstandige vroedvrouw.
- Ziekenhuisbevalling en –verblijf: Na vijf dagen verzorging in het ziekenhuis ga je naar huis. Ook dan kan je beroep doen op een zelfstandige vroedvrouw voor verdere opvolging.
Geboorteplan
Eens je ingelezen bent, kan je voor jezelf uitmaken hoe je liefst zou bevallen en wat er erg belangrijk is voor jou en je partner. Al deze zaken kan je opnemen in een geboorteplan dat je voor de geboorte bespreekt met je vroedvrouw en/of gynaecoloog. Ook bij een geplande keizersnede is zo’n geboorteplan van onschatbare waarde. Het geeft je de mogelijkheid om je bevalling meer eigen te maken.
Enkele voorbeelden van stappen in een geboorteplan:
- ik wil dat …. aanwezig is bij de bevalling (bijvoorbeeld vroedvrouw, doula, familie, ….) (wie)
- ik wil geen baxter met vocht indien dit niet noodzakelijk is (ingrepen)
- ik wil zo lang mogelijk genieten van bewegingsvrijheid tijdens de weeën (pijnbestrijding)
- ik wil niet, zonder overleg, overmatig getoucheerd worden (onderzoeken)
- ik wil liefst verticaal/in het bad/… bevallen (bevallingsvoorkeur)
- na de geboorte wil ik, indien er geen complicaties zijn bij de baby, meteen huid-op-huidcontact met de baby. (behandeling van de baby)
- indien er bij mij complicaties zijn, wil ik dat de baby huid-op-huid kan bij de partner (behandeling van de baby en rol van de partner)
- ik zal borstvoeding geven en wil niet dat mijn baby suikerwater wordt toegediend (voeding)
- ….
En daarna?
Om na de geboorte meer van je kraamtijd te kunnen genieten, kan je beroep doen op je familie of hulp inroepen van kraamverzorgenden. Moeder worden of borstvoeding geven, zorgen op zich niet voor vermoeidheid, het is vooral het ‘gewoon doorgaan’ zoals verwacht wordt in onze maatschappij. Bevallen en meteen doorgaan, kunnen een strak plan lijken, maar voor je het weet hol je jezelf voorbij. Aanvaard aangeboden hulp, vraag bezoek om kraamkost en neem een lekker lange babymoon.
Belangrijke links
Geboortehuizen
Vlaamse Organisatie van Vroedvrouwen
Expertisecentra kraamzorg
Vlaamse Federatie van Doula’s
