Kort en bondi(n)g

Als we over natuurlijk ouderschap spreken denkt men nogal eens aan hippies die een hele dag rondlopen met een kind aan de borst, tetradoeken rond de poep en kinderen die ‘niet luisteren’. Toch zijn er weinig mensen die echt weten wat het concept rond natuurlijk ouderschap precies inhoudt en waarom ouders bewust kiezen voor deze aanpak. Dit artikel geeft daarom een korte en bondige uitleg over de theorie achter natuurlijk ouderschap.

Terug naar de natuur

Natuurlijk ouderschap is de Nederlandse term voor een strekking die in het Engels ‘attachment parenting’ heet. Attachment parenting staat voor een omgang met het kind die zorgt voor een goede verbinding (of attachment) tussen ouder en kind. De manier waarop we dit doen is door terug te gaan naar een aantal natuurlijke principes zoals je baby altijd bij je dragen, borstvoeding geven, direct inspelen op de noden van je kind en luisteren naar je eigen lichaam, zowel tijdens de zwangerschap, bevalling als na de geboorte. Natuurlijk ouderschap stopt niet wanneer de borstvoeding stopt of wanneer je kindje niet meer gedragen wil worden. Het loopt daarna gewoon door, eigenlijk zolang je zorg draagt voor je kind, hoe oud jullie dan ook zijn. Bij natuurlijk ouderschap proberen we terug te gaan naar de natuur, of hoe bijvoorbeeld dieren en stammen die nog heel dicht bij de natuur leven, omgaan met hun kinderen. Dus hoe de natuur het zelf voorzien heeft dat we omgaan met onze kinderen.

Natuurlijk opvoeden is niet

• Je kind overlaten aan de omgeving en het grenzeloos laten leven
• Jezelf wegcijferen om te voldoen aan alles wat je kind wil
• Je kind ten alle tijden zijn ‘goesting’ geven en zo verwende nesten creëren
• Nooit boos worden en emoties negeren

Natuurlijk opvoeden is wel

• Inspelen op de noden van je kind; in het begin vooral primaire behoeftes zoals eten, slapen en troosten, later meer toegespitst op beleven van emoties en de omgeving laten exploreren
• Mee evolueren als ouder met de noden van je kind. D.w.z. in het begin heel beschikbaar zijn, maar als het kind ouder wordt en exploreert het loslaten maar wel beschikbaar blijven als het terug komt
• Natuurlijke principes toepassen zoals dragen, borstvoeding geven zolang het kan en samen slapen zolang er behoefte aan is
• Emoties toelaten, benoemen en respecteren bij je kind én bij jezelf
• Aan zelfzorg doen, je eigen grenzen aangeven en eenduidige zinvolle grenzen stellen aan je kind zonder zijn eigenheid te raken

Waarom is die attachment of hechting zo belangrijk?

Vanaf dat je kindje in je buik zit, heeft het nood aan de veiligheid en geborgenheid van de schoot van mama. Mama en kind leren elkaar gedurende negen maanden kennen en hebben bij de geboorte al een diepe band die later de basis zal vormen voor het zelfvertrouwen en ontwikkelingsproces van het kind tot in de volwassenheid. Na de geboorte zal deze band verder uitgroeien: de baby hecht zich in het eerste levensjaar aan zijn mama. De basis en lessen die de baby meekrijgt uit dit hechtingsproces – namelijk als er iets is kan ik altijd bij haar terecht – zal bepalend zijn voor hoe het kind later zelf relaties aangaat en hoe het om kan met stress, onveilige situaties en tegenslag. Hecht het kind zich goed en ziet het mama als veilige basis dan zal hij of zij later stabiele relaties kunnen aangaan, en genoeg zelfvertrouwen en veerkracht ontwikkelen. Hecht het kind zich niet of onveilig, dan zal het kind zich laten onderdrukken in relaties door een gebrek aan zelfvertrouwen of zich heel apatisch opstellen door een gebrek aan leren omgaan met emoties. Dit wil dus zeggen dat dit patroon zich ook zal voordoen in de relaties met hun eigen kinderen, tenzij de persoon er zich op een of andere manier bewust van wordt en het patroon daardoor kan doorbreken. Daarom zullen we ons als ouder dus de vraag stellen: “wat kan ik doen om de vertrouwensband met mijn kind te behouden en sterker te maken?” En dat vormt de basis voor natuurlijk opvoeden.
In de volgende artikels zullen we meer ingaan op de praktijk: hoe gaat dat dan precies, natuurlijk opvoeden bij baby’s en oudere kinderen, en hoe kan je grenzen stellen en aan zelfzorg doen terwijl je oog hebt voor ieders behoeftes?

Kathleen Leemans

Dit artikel staat ook op www.volleven.be

Bronnen:
Jean Liedloff, the continuum concept
http://www.dragen-en-voeden.nl/natuurlijk-ouderschap/
De hechtingstheorie van John Bowlby